فرایند و مراحل طراحی خودرو در گروه خودروسازی ساپیا

«طراحی خودرو» یکی از مراحل اولیه ساخت خودرو می باشد. این مرحله که بسیار جذاب است علاقه مندان بسیاری دارد و کسانی که خلاقیت های ذهنی و بصری داشته باشند می توانند در طراحی خودرو موفق باشند. البته طراحی خودرو علاوه بر داشتن ذوق و خلاقیت نیازمند دانش نیز است. شرکت های بزرگ خودرو سازی همواره در طراحی های خود به طرح هایی که علاوه بر زیبایی از دانش «خودروسازی» نیز برخوردار باشد حمایت می کنند. شرکت سایپا نیز با الگو سازی از شرکت های مطرح دنیا، سرمایه گذاری زیادی در مرحله طراحی خودرو کرده است. در اینجا قصد داریم مراحل طراحی خودرو را در «شرکت ساپیا» بررسی نماییم.

درحوزه نمونه سازی دیجیتال (Digital mock –up department) فرایند های مربوط به تولید ( نحوه مونتاژ , دسترسی ابزار ) و جانمایی و دسترسی سرنشینان به صورت مجازی شبیه سازی می شود. نتیجه این شبیه سازی ها جلوگیری از بروز مشکلات قبل از تولید محصول نهایی می باشد. این تحلیل ها در حوزه های زیر انجام می گیرد:

جانمایی اجزا خودرو و نحوه چیدمان آن به صورت صحیح
چک کردن اهداف طراحی خودرو شامل استاندارد های اجباری و استاندارد های طراحی تعرف شده و کنترل ابعادی خودرو و همچنین مباحث ارگونومی
بررسی و مدلسازی دیجیتال از تلرانس های ابعادی بین قطعات به منظور بهبود کیفیت و مونتاژ بدون مشکل قطعات
هم چنین در فرآیند صحه گذاری محصول با انجام تست های برنامه ریزی شده بر روی خودرو های آزمایشی در مراحل مختلف، حصول اطمینان از تطابق طراحی با الزامات قانونی و اهداف کیفی تعیین شده، صورت پذیرفته و مجوز های لازم جهت تولید انبوه از مراجع قانونی اخذ می گردد.

دریافت بازخورد مشتری از محصول طراحی شده و ایجاد ساختارهای دانش محور در جهت بهبود طراحی خودرو مطابق با روند جهانی در معاونت طراحی و مهندسی مرکز تحقیقات سایپا، به عنوان عامل کلیدی در جهت دستیابی به رضایت مشتری همواره مد نظر قرار می گیرد.

طراحی

با رویکرد آینده نگرانه طراحی استایل خودرو به عنوان گام نخست فعالیتهای طراحی با خلق ایده های اولیه به شکل تصاویر دو بعدی(Sketch) از ظاهر بیرونی و داخلی خودرو، آغاز و پس از انتخاب ایده نهایی، مدل سه بعدی استایل خودرو (CAS Model) تهیه می گردد. با کمک بهره گیری از ابزار هایی نظیر Virtual Reality و ساخت مدل های فیزیکی گِلی (Clay Model) در مقیاس مختلف، مراحل نهایی سازی ظاهر خودرو تکمیل و با تبدیل مدل تایید شده به مدلی با سطوح کیفیت بالا (Class A) و ساخت مدل مرجع (Master Model) فرآیند استایل خودرو نهایی می گردد.

به موازات فرآیند استایل خودرو در سایر واحدهای معاونت طراحی و مهندسی، فرآیند طراحی مفهومی (Concept Design) خودرو انجام می پذیرد. در این مرحله واحدهای طراحی بدنه، طراحی قطعات و تزئینات، قوای محرکه و سیستم های شاسی فعالیت های خود را در حوزه های مربوطه شروع می کنند. در ابتدای این فرآیند انجام امکانسنجی های لازم بر مبنای استانداردهای طراحی منجر به تهیه نقشه کاملی می گردد که در آن، ملاحظات ارگونومی سرنشینان در کنار جانمایی اجزاء مختلف پلتفرم خودرو مشخص شده است. مهندسان واحد های طراحی یافتن راه حل های مناسب جهت رسیدن به ویژگی های تعریف شده محصول را با امکانسنجی مقاطع اصلی خودرو بر روی این نقشه آغاز می نمایند.

ارائه راه حل های خلاقانه مهندسی در فاز کانسپت همواره مد نظر طراحان بوده و استفاده از ابزار هایی نظیر مقایسه طراحی در خودرو های روز دنیا (Benchmarking) و استفاده از تجربیات طراحی های پیشین ( در قالب روش DFMEA) در کنار استفاده از نرم افزار های قدرتمند و به روز طراحی و تحلیل (CAD/CAE) پایه های اصلی تحقق این امر می باشند. مشارکت سازندگان و مهندسان فرآیندهای تولید، انتخاب بهترین راه حل از گزینه های موجود برای طراح را ممکن و در نهایت با تکمیل کلیه امکانسنجی های لازم و تهیه فایل های سه بعدی اولیه گذر از مرحله طراحی مفهومی به مرحله طراحی تفصیلی انجام می پذیرد.

در مرحله طراحی تفصیلی (Detail Design)، طراحی جزئیات کلیه قطعات خودرو بر مبنای کانسپت تایید شده تکمیل گشته و با انجام شبیه سازی های کامل در محیط مجازی نظیر انجام تحلیل های ایمنی، استحکامی، ارتعاشی و آیرودینامیک … دستیابی به اهداف کیفی و الزامات طراحی مورد بررسی و صحه گذاری قرار می گیرد. همچنین با ایجاد یک مدل مجازی برای کل خودرو تمامی مراحل مجموعه سازی در خطوط تولید شبیه سازی و مشکلات احتمالی شناسایی و مرتفع می گردد. در این مرحله با استفاده از قابلیت طراحی قطعات و سیستم ها به صورت پارامتریک در نرم افزار CATIA امکان اعمال سریع تغییرات و بهینه سازی طراحی به وجود می آید.

انجام شبیه سازی های مجازی اشاره شده، موجب کاهش چشمگیر زمان طراحی و جلوگیری از اعمال تغییرات پر هزینه در فاز های انتهایی پروژه می گردد.

پس از طی مراحل فوق، مدل های سه بعدی و نقشه های دو بعدی خودرو به منظور طراحی ابزار های مورد نیاز جهت ساخت و تولید محصول و ساخت خودروهای نمونه انتشار می یابد.

منبع: سایپا